Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı Yok (2017) – Film Eleştirisi

Yeni dönem Türk Sinemasının en üretken yönetmenlerinden olan Onur Ünlü, kendine has üslubuyla dikkat çekmeye devam ediyor. Dram ile absürt komediyi harmanlayan tarzı, aslında kara komedi ile Yeşilçam etkisinin bir yansıması. Yeşilçam’dan melodramı alırken kara film ve kara komediden de karanlık, biraz da umursamaz bir mizah anlayışını filmlerine yansıtıyor. Türk sinemasında kara komedi ve yeni kara film örnekleri Onur Ünlü’den önce de vardı ama türü yaygınlaştırdığını yadsımamak lazım. İlk uzun metraj yönetmenliği olan Polis (2007) filmi, bu açıdan çok önemlidir. Festivallerde gösterildikten sonra ancak bu hafta vizyon yüzü görebilen Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı Yok (2017) filmi de “Polis”in izinden giden ve bolca benzerlikler taşıyan bir film.

Bir cinayet davası üzerinde çalışan Salim Başol, maktulün karısı Handan Soylu’ya aşık olur. Bir yandan cinayeti araştırırken diğer yandan da sağlık sorunlarıyla uğraşmaktadır. Görme yetisini iki ay içinde kaybedeceğini öğrenen Salim’in annesi de kördür, aşık olduğu Handan da kördür. Aşk, cinayet, görmek ya da görememek arasında sıkışıp kalan Salim’in trajikomik dünyasında olaylar istediği gibi sonuçlanacak mıdır?

Salim Başol karakteri ile Polis filmindeki Musa Rami arasında benzerlikler olduğu gibi birbirleriyle tamamen alakasız özellikler de mevcut. Çünkü Musa Rami, yaşının verdiği bir olgunluğa sahip ama aynı şekilde yine yaşından ötürü çocuksu bir tarafı da olan bir karakter. Salim Başol’a baktığımızda ise daha genç, tecrübesiz ve öncülünden daha yıpranmış bir kişilik karşımıza çıkıyor. İki karakter de kaybetmenin veya yeni bir başlangıcın korkusuyla olmadık işler yapıyorlar. Çünkü zaman çok kısıtlı. Musa Rami’nin beynindeki ur dolayısıyla iki aylık ömrü vardır, Salim Başol ise iki ay sonra görme yetisini kaybedecektir. İkisinin de aşk hayatı kötü gitmektedir ve sevdiği kadınlardan karşılık bulamazlar. Ama yine de çocuksu bir şekilde sevmeye devam ederler ve karşı tarafı ikna edebilmek için çabalarlar.

Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı Yok filmini türsel olarak ele aldığımızda kara filmin Yeşilçamvari bir parodisi olduğunu söyleyebiliriz. Demet Evgar’ın canlandırdığı Handan Soylu, Gilda (Rita Hayworth)’nın biraz daha sert bir femme fatale versiyonu olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle onu ilk gördüğümüz karede, yavaş yavaş süzülerek içeri girmesi, Salim’in ayak fetişizmi ile birleştirince akıllara Double Indemnity (Çifte Tazminat, 1944) filmini ve Phyllis Dietrichson’ın halhalına takılan Walter Neff’i akıllara getiriyor. Klasik kara filmlerde sıklıkla gördüğümüz, kadını ayaktan başa süzme kamera hareketi kadını yüceltirken cazibesini arttırır. Salim’i kamera, alt açıyla çekerek yüceltmeye çalışıyor olsa da ayaklara karşı içinde bastıramadığı hisler taşıdığından her zaman kadınlar tarafından kandırılan erkek konumundadır. Ayrıca Salim’in körleşmesinin, filmdeki ışık ve karanlığın kullanımı ile ilişkilendirilmesi de yine kara filme yapılan hoş göndermeler arasında yerini alıyor.

Filme Yeşilçam, yani melodram açısından baktığımızda ise kavuşulması zor bir aşk hikayesi, hayat kadınlığı yapan anne ve körlük kavramları karşımıza çıkıyor. Ama alaycı bir üslup benimsenmesi, melodramın duygusallığını kırarak parodileştiriyor. Salim’in acılarını kendisi haricinde kimse kale almıyor. Bu da izleyicinin ana karakter olan anti kahramanla özdeşleşmesinin önünü tıkıyor. Ama filmin en büyük sorunu sadece bu değil. Onur Ünlü’nün filmlerinde sıkça rastladığımız biraz özensiz, kopuk sahneler bu yapımda da göze çarpıyor. Bu kusurlu anlatım tarzını karakterin hem ruhsal hem de fiziksel çöküş yaşamasıyla bağdaştırabileceğimiz gibi, üretken bir yönetmenin aceleci davranarak oldubittiye getirdiğini düşünmek de mümkün.

Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı Yok filmi, ilgi çekici konusu ve tür kalıplarını kırma çabasıyla dikkat çekici bir yapım olmasına rağmen dağınık senaryosu ve yüzeysel karakterleriyle ortalama bir çalışma. Polis, Celal Tan ve Ailesinin Aşırı Acıklı Hikayesi (2011), İtirazım Var (2014) gibi suç ve absürtlüğü barındıran filmlerin gerisinde kalıyor maalesef. Onur Ünlü’nün deneysel ve umursamaz tarzını sevenler, bir şans verebilirler. Filmin, 24. Adana Film Festivali’nde En İyi Film, En İyi Yönetmen, En İyi Erkek Oyuncu (Fatih Artman), En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu (Hare Sürel) dallarında Altın Koza aldığını da hatırlatalım.