Suspiria (1977) Hakkında İlginç Detaylar

Kült korku filmi Suspiria (1977), 40 seneyi devirmesine karşın hem dönemine hem de günümüze aykırı olan biçimsel özellikleriyle halen deneysel duruşunu korumaktadır. Dario Argento‘nun cadıları anlattığı üçlemenin ilki olan Suspiria’yı, renk, dekor ve müzik kullanımıyla masalsı bir kabusa benzetebiliriz. Bir İtalyan filmi olmasına rağmen tüm dünyada ses getirmeyi başarmıştır.

Luca Guadagnino’nun 9 Kasımda vizyona girecek olan yeniden çevriminden önce orijinal versiyonu hakkındaki yapım notlarını sizler için derledim. Ayrıca yeni Suspiria’da, 1977 yapımda başrolde yer alan Jessica Harper’ın rol aldığını da hatırlatalım.

Kült film hakkındaki en ilginç bilgiyi öncelikle Türkiye’den verelim. 1977’de ülkemizde de vizyona giren Suspiria filmini izlemeye gelenlere Anadolu Sigorta tarafından hayat sigortası yapılmıştır. Verilen ilanda şu sözler geçer: “İtalya ve Japonya’da panik yaratan korku filmi Suspiria’yı seyrederken sigortalısınız. Akün Film bu korku filmini Türk sinema severlere birçok ülkeden önce sunarken heyecanlı seyircilerini de sigorta ettiriyor. Bu çağdaş uygulamayı Türkiye’den Dünya’ya dönük olarak ilk kez Türkiye İş Bankası kuruluşu olan Anadolu Sigorta yapıyor.”
Dario Argento, Suspiria’nın fikrinin Avrupa kentlerine yaptığı bir yolculuktan doğduğunu söyler. Büyünün başkentleri olarak adlandırdığı Lion, Prag, Torino’ya seyahatler yapan Argento “Büyülü Üçgen” diye adlandırılan İsviçre, Fransa ve Almanya’nın birleştiği yere de gitmiştir. Burada yaşayan Rudolph Steiner’in hikayesi filmle benzerlik taşır. Rudolph Steiner, 1919’da kurduğu okul sıklıkla Paganizm ve Satanizm ile suçlanmıştır.
Suspiria’nın hem oyuncusu hem de senaristlerinden biri olan Daria Nicolodi ise filmin hikayesini büyükannesinin yaşadığı gerçek bir hikayeden yola çıkarak oluşturduğunu söyler. Piyano çalmasını geliştirmek için bir akademiye yazılan büyükannesi, kara büyü öğretildiğini görünce hemen oradan uzaklaşır. Nicolodi’nin çocukken çok sevdiği bu hikaye ile Alice Harikalar Diyarında, Mavi Sakal, Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler masalları da senaryonun oluşmasındaki diğer ilham kaynaklarıdır.
Ayrıca diğer bir “çıkış noktası olarak Thomas de Quincey’in Derinliklerden Gelen İç Çekmeler (Suspiria de profundis) adlı deneme kitabını alır. De Quincey, bu kitabındaki bir denemesinde insanlığın acılarını ‘Üç Ana’ metaforuyla betimler. Argento’da ‘Üç Ana’ üzerine dayanan farklı bir kurgu yaratır.”*
Suspiria’nın ilk hikayesinde oyuncular 8 en fazla 10 yaşında küçük kızlardı. Yapımcı ile sorunlar yaşayınca kadro 16-20 yaş arası kızlardan seçilmiş ama çocuklarla olması gereken tarz korunmuştur. Bu yüzden karakterler çocuk gibi davranır ve kapı kolları normalden daha fazla yüksekte, yüz hizasındadır.
Pamuk Prenses’e benzettiği Suzy Bannion karakteri için Argento, Japon Mangasından çıkma gibi gözlere ve çocuksu bir yüze sahip olan Jesica Harper’ı seçer. Brian De Palma’nın Phantom of the Paradise (1974) filminde keşfettiği Harper’ı başrole taşır.
Sara karakterini ise aslında Daria Nicolodi canlandıracaktır ama sakatlanınca yerini Stefania Casini alır. Nicolodi, açılıştaki hava alanı sahnesinde çok az görünür.
Çekim sırasında oyuncular kendi dilinde konuşurlar. Kimi İngilizce, Kimi İtalyanca kimi Almanca konuşmuştur sonrasında ise dublaj yapılmıştır.
Harper’ın saçına tavandan kurtçuk düştüğü sahnede pirinç kullanılmıştır.
Argento, filmde kullanılan müziğin sert olmasını ve seyircinin cadıların varlığını her an hissetmesini istemiştir. Çünkü oyuncular gibi müziğin de bağırdığı ve her şeyin çığlıktan ibaret olduğu cehennem gibi atmosfer oluşturmayı hayal etmiştir. Afrika Perküsyonları ve buzuki kullanılmasının yanı sıra orkestra dışında, ses hileleri de kullanılmıştır.
Goblin’in Argento ile senaryoyu önceden okuma fırsatı bularak yaptığı tek filmdir. Hatta film çekilmeden müzik yapmışlardır ama filmi izleyince her şeyi değiştirmişlerdir. Ayrıca Argento, Goblin’den müzikte vokal kullanmasını ister. Tema müziğindeki çoğu uydurma olan kelimeleri Claudio Simonetti seslendirmiştir.
Tüm filmlerinde olduğu gibi anlatıcı yine Argento’nun kendisidir.
Alman dışavurumculuğundan ve psikanalizden etkilenmiştir.
Argento, Snow White and the Seven Dwarfs (1937) çizgi filminin canlı ve güçlü renklerinden çok etkilenir ve filmde sert renk kontrastları kullanılmasını ister. Sinema technicolor’ı yavaş yavaş bırakırken Suspiria bu tekniğin son örneklerindendir.
Akademinin dış çekimleri Almanya Frieburg’ta The Whale House (Haus zum Walfisch)’da gerçekleşir. Havuz sahnesi Müllersches adlı halka açık bir kadınlar havuzunda çekilir. Kör piyanistin gittiği bar, Münih’in en eski birahanelerinden Hofbräuhaus, köpeği tarafından saldırıya uğradığı yer ise Königsplatz’dır. Suzy Bannion’ın psikiyatr ile konuştuğu sahne dönemin en modern yapılarından olan BMW Binasının önüdür.