Anasayfa Dosya - Liste Sakıncalı 100 Film
Sakıncalı 100 Film

Sakıncalı 100 Film

Müge İbrikçi Baran

Artun Yeres‘in yazdığı Sakıncalı 100 Film adlı sinema kitabı yasaklanmış, sansüre uğramış 100 filmi anlatıyor. Sırasıyla ABD, Bolivya, Brezilya, Bulgaristan, Çekoslovakya, Çin, Filipinler, Fransa, Güney Afrika, İngiltere, İran, İspanya, İsveç, İtalya, Japonya, Macaristan, Polonya, Sovyetler Birliği, Şili, Türkiye, Yemen, Yugoslavya ülke sinemalarından sansüre takılmış filmlerin bu süreçlerini detaylı bir şekilde anlatıyor. Bu 100 filmin listesini hazırladım. Aralarında klasik veya kült olmuş birçok film mevcut. Sansüre uğramalarında en önemli nedenlerin başında da politik duruşları geliyor. Listeyi hazırlarken bazı film ve yönetmen isimlerinin yazılışlarında ve yapım tarihlerinde kitap ve internet arasında farklılıklar gördüm. Onun için ilk önce kitaptaki orijinal yazılışları aktardım, sonrasında da *() işaretiyle internette yaygın olan bilgileri ekledim. Çünkü filmleri ararken biraz zorluk çekiliyor.

Artun Yeres’in “Sakıncalı 100 Film” adlı kitabı Es Yayınları tarafından Mayıs 2006’da basılmıştır. Artun Yeres’in “Göstermenin Sorumluluğu -80 Dünya Yönetmeni-“, ” 65 Yönetmenimizden -Yerlilik, Ulusallık, Evrensellik Geriliminde- Sinemamız”, “Bir Michelangelo Antonioni Kitabı”, “Bir Luis Bunuel Kitabı”, “Bir Pier Paolo Pasolini Kitabı” gibi çeşitli sinema kitapları vardır. Kirazın Tadı, Rashomon, Gündüz Güzeli gibi klasik filmlerini çekim senaryolarını da Türkçeye kazandırmıştır. Ayrıca yönetmenlik ve senaristlik de yapmıştır. Bu sakıncalı 100 filmin arasında kendisinin yönetmenliğini yaptığı Çirkin Ares (1968) adlı bir kısa filmi de mevcuttur.

Yasaklı Filmler

ABD

  • The Kiss (Öpücük, 1896) *(William Heise)
  • The Birth of a Nation  (Bir Ulusun Doğuşu, 1915) David Wark Griffith
  • Greed (Hırs, 1924) Erich Von Stroheim
  • All Quiet on the Western Front (Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok, 1930) Lewis Milestone *(Garp Cephesinde Yeni Bir Şey Yok)
  • Betty Boop (1930-1935) Dave Fleischer
  • Que viva Mexico! (Yaşasın Meksika, 1932) Sergei M. Eisenstein (Tamamlanamadı)
  • She Done Him Wrong (Ona Kötülük Etti, 1933) Lowell Sherman
  • The Great Dictator (Büyük Diktatör, 1940) Charles Chaplin *(Şarlo Diktatör)
  • Citizen Kane (Yurttaş Kane, 1941) Orson Welles
  • The Outlaw (Haydut, 1943) Howard Hughes, Howard Hawks *(Kanun Dışı)
  • Crossfire (İki Ateş Arasında, 1947) Edward Dmytryk
  • Monsieur Verdoux (Mösyö Verdoux, 1947) Charles Chaplin
  • Baby Doll (Taş Bebek, 1956) Elia Kazan *(Taş Bebeğim)
  • Paths of Glory (Zafer Yolları, 1957) Stanley Kubrick
  • Lolita (1962) Stanley Kubrick
  • Flaming Creatures (Alevlenen Yaratıklar, 1963) Jack Smith
  • Blue Movie / Fuck (Mavi Film / Düzüşme, 1968) Andy Warhol *(1969)
  • Carnal Knowledge (Cinsel Bilgi, 1971) Mike Nichols *(İlk Defa)
  • Basic Instinct (Temel İçgüdü, 1992) Paul Verhoeven

Bolivya

  • Yawar Mallku (Kondor’un Kanı, 1969) Jorge Sanjines

Brezilya

  • Dens E O Dirona Terra Do Sol (Güneş Toprağında Tanrı ile Şeytan, 1963) Glauber Rocha  *(Deus e o Diabo na Terra do Sol – 1964)

Bulgaristan

  • Privurzanijat Balon (1967) Binka Sheljzazkova *(Privarzaniyat balon Binka Zhelyazkova)

Çekoslovakya

  • Ekstase (1933) Gustav Machatý
  • Skrivanci Na Nitch (Öksedeki Tarlakuşu, 1969) Jirí Menzel   *(Skrivánci na niti -1990)

Çin

  • Beijing Bastardis (Pekin Piçleri, 1993) Zhang Yuan *(Beijing za zhong)
  • Lan Fengzheng (Mavi Uçurtma, 1993) Tian Zhuangzhuang *(Lan feng zheng)
  • Youchai (Postacı, 1995) He Jianjun

Filipinler

  • Orapronobis (Özgürlük Savaşçıları, 1989) * (Ora Pro Nobis)

Fransa

  • La passion de Jeanne d’Arc (Jeanne d’Arc’ın Tutkusu, 1928) Carl Dreyer
  • L’Age d’Or (Altın Çağ, 1930) Luis Bunuel
  • Zero De Conduite (Hal ve Gidiş Sıfır, 1933) Jean Vigo
  • L’Atalante (1934) Jean Vigo
  • La Grande Illusion (Büyük Aldanış, 1937) Jean Renoir
  • Corbeau (Karga, 1943) Henri-Georges Clouzot * (Le corbeau)
  • Les Liaisons Dangereuses (Tehlikeli İlişkiler, 1959) Roger Vadim
  • Le petit Soldat (Küçük asker, 1963) Jean-Luc Godard
  • La Gai Savoir (Bilmenin Tadı, 1968) Jean-Luc Godard *(Le gai savoir – 1969)
  • Z (Ölümsüz, 1968) *(1969)

Güney Afrika

  • Mapantsula (Hırsız, 1988) Oliver Schmitz *(1987)

İngiltere

  • A Clockwork Orange (Otomatik Portakal, 1970) Stanley Kubrick *(1971)
  • Hidden Agenda (Gizli Dosya, 1990) Ken Loach

İran

  • Khaneh-ye Dust Kojast? (Arkadaşımın Evi Nerede?, 1987) Abbas Kiarostami *(Khane-ye doust kodjast?)
  • Nobat-e Asheqi (Aşk Nöbeti, 1990) Mohsen Makhmalbap *(Nobat e Asheghi Mohsen Makhmalbaf)
  • Ayna (1997) Cafer Panahi *(Ayneh – Jafar Panahi)

İspanya

  • Viridiana (1960) Luis Bunuel *(1961)
  • La Prima Angelica (Kuzen Angelica, 1973) Carlos Saura *(1974)

İsveç

  • Tystnaden (Sessizlik, 1963) Ingmar Bergman

İtalya

  • Ossessione (Tutku, 1942) Luchino Visconti *(1943)
  • La Terra Trema (Yer Sarsılıyor, 1948) Luchino Visconti
  • Umberto D. (1952) Vittorio De Sica
  • I Vinti (Yenikler, 1952) Michelangelo Antonioni *(1953)
  • Rocco E I Suoi Fratelli (Düşman Kardeşler, 1960)
  • Il vangelo secondo Matteo (Aziz Matyas’a Göre İncil, 1964) Pier Paolo Pasolini
  • La Battaglia Degli Algeri (Cezayir Savaşı, 1966) Gillo Pontecorvo *(La battaglia di Algeri)
  • Teorema (Teorem, 1968) Pier Paolo Pasolini
  • Ultimo Tango Paris (Paris’te Son Tango, 1973) Bernardo Bertolucci *(Ultimo tango a Parigi – 1972)
  • Portiere di Notte (Gece Bekçisi, 1974) Liliana Cavani *(Il portiere di notte)
  • Salò o le 120 Giornate di Sodoma (Salo ya da Sodom’un 120 Günü, 1975)
  • Caligula (1976) Tinto Brass *(1979)

Japonya

  • L’empire des sens (1976, Duyular İmparatorluğu) Nagisa Oşima *(Ai no korîda Nagisa Ôshima)

Macaristan

  • Cellövölde (Atışalanı, 1990) Arpad Sopsitds *(Arpad Sopsits)

Polonya

  • Noz W Wodzie (Sudaki Bıçak, 1962) Roman Polanski

Sovyetler Birliği

  • Bronenosets Potyomkin (Potemkin Zırhlısı, 1925) Sergey M. Ayzenştayn *(Sergei M. Eisenstein)
  • Ankara Heart of Turkey (Türkiye’nin Kalbi Ankara,1934) Sergey Y. Yutkeviç *(Ankara – serdtse Turtsii Sergei Yutkevich)
  • Bejin Lug (Bejin Bataklığı, 1935-1937) Sergey M. Ayzenştayn Tamamlanamadı *(Bezhin lug Sergei – 1937 – Sergei M. Eisenstein)
  • Ivan Grozny I-II (Korkunç Ivan I-II, 1945-1958) Sergey M. Ayzenştayn *(Ivan Groznyy- Ivan Groznyy: Skaz vtoroy – Boyarskiy zagovor Sergei M. Eisenstein)
  • Komissar (Komiser, 1967) Aleksander Askoldov *(Aleksandr Askoldov)
  • Interventsiya (Müdahake, 1968) Gennadi Poloka
  • Andrei Rublev (1969) Andrey Tarkovski *(Andrei Tarkovsky – 1966)
  • Ambavi Suramis Tzikhisa (Suram Kalesi Destanı, 1985) Sergey Paradahanov *(Ambavi Suramis tsikhitsa – Sergei Parajanov)

Şili

  • Alsino y El Condor (Alsino ve Kondor, 1982) Miguel Littin *(1983)

Türkiye

  • Mürebbiye (1919) Ahmet Fehim
  • Karanlık Dünya Aşık Veysel’in Hayatı (1952) Metin Erksan *(1953)
  • İzmir Ateşler İçinde (1959) Osman Nuri Ergün
  • Yılanların Öcü (1962) Metin Erksan
  • Susuz Yaz (1963) Metin Erksan *(1964)
  • Karanlıkta Uyananlar (1964) Ertem Göreç
  • Bitmeyen Yol (1965) Duygu Sağıroğlu *(1967)
  • Soluk Gecenin Aşk Hikayeleri (1966) Alp Zeki Heper
  • Hudutların Kanunu (1967) Lütfi Ö. Akad *(1966)
  • Çirkin Ares (1968) Artun Yeres
  • Umut (1970) Yılmaz Güney *(ve Şerif Gören)
  • Kara Çarşaflı Gelin (1975) Süreyya Duru
  • Yorgun Savaşçı (1979-1982) Halit Refiğ
  • Sürü (1978) Zeki Ökten *(1979)
  • Yusuf ile Kenan (1979) Ömer Kavur
  • Düşman (1979) Zeki Ökten *(1980)
  • Yol (1981) Şerif Gören *(ve Yılmaz Güney 1982)
  • Hakkari’de Bir Mevsim (1983) Erden Kıral
  • Su da Yanar (1986) Ali Özgentürk *(1987)
  • Kara Sevdalı Bulut (1987) Muammer Özer *(1991)
  • Güneşe Yolculuk (1998) Yeşim Ustaoğlu *(1999)

Yemen

  • A New Day in Old Sana’a (2005) Bader Ben Hirsi

Yugoslavya

  • Zaseda (Pusu, 1969) Zivojin Pavloviç
  • Árpád Sopsits
  • Beijing Bastards

Benzer Yazılar

Yorum Yazın