Anasayfa Dosya - Liste Yeni Kara Film / Neo Noir Nedir?
Yeni Kara Film / Neo Noir Nedir?

Yeni Kara Film / Neo Noir Nedir?

Müge İbrikçi Baran

Günümüzde klasik kara filmin dönemi geçmiş olsa da yeni kara film (neo noir) olarak devam etmektedir. Bazı filmler eski kara filmlere saygı duruşu niteliği taşırken bazıları ise yepyeni bir tarz katma amacıyla yola çıkmışlardır. Türkçe kaynakların büyük bir çoğunluğu yeni kara filmleri de kara film hatta daha doğru ifade etmek gerekirse orijinal ismi olan film noir olarak adlandırmayı tercih ediyorlar. Kara film, Orson Welles’in Touch of Evil (Bitmeyen Balayı, 1958) filmiyle sonlanarak Roman Polanski’nin Chinatown (Çin Mahallesi, 1974) filmiyle yeni bir toplumsal bakış açısıyla yeniden doğmuş olduğunu ifade etmekte fayda var. Bu 16 yıllık arada kimi filmler kara filmsel özellikler taşımasına rağmen çoğunluğun kabul ettiği süreç bu şekildedir.

Isabella Rossellini - Blue Velvet (1986)

Yeni kara film, özellikle 90’lı yıllarda genç yönetmenlerin tercih ettiği bir türe dönüştü. Hem türe katkıda bulunup hem de örnek alınan veya taklit edilen, kendi anlatım tarzlarını oluşturmuş birçok yönetmen ortaya çıktı. Başlıca örnekler arasında Quentin Tarantino, Coen Kardeşler (Joel Coen, Ethan Coen), David Fincher, David Lynch gibi isimleri sayabiliriz.

Yeni kara film, 1974 yılında başlamış olsa da Amerikalı Bağımsız yönetmenler sayesinde 90’larda büyük bir çıkış yakalamıştır. Düşük bütçelerine rağmen iyi bir gişe veya kült olma mertebesine ulaşmışlardır. Bu durum yeni yönetmenlerin ve yeni bakış açılarının artmasına yol açmış ve Miramax gibi bazı yapım şirketleri de bu bağımsız filmleri desteklemiştir.

The Postman Always Rings Twice (1946 - 1981)

Yeni kara filmlerin birçoğunda eskiye özlem vardır. Bunu, kara filmlerin yeniden çevrimleriyle veya kara filmlere yapılan atıflarla görmek mümkündür. Hays yasalarından etkilenen kara filmler, sansürün ortadan kalkmasıyla daha cesur,  şiddet ve cinsellik içeren sahnelerin yer aldığı ve mutsuz sonla bitebilen filmlerin doğmasına yol açmıştır. Böylece kara filmlerde izleyicinin kafasında tamamlamak zorunda kaldığı sahneleri artık izleyebiliyoruz ve çoğunlukla sonu değiştirilen veya yumuşatılan sahnelerin aslını kitaplardan öğrenmek zorunda kalmıyoruz. Tabii günümüzde filmlere hiçbir müdahalenin olmadığını da söyleyemeyiz.

Kara filmde de sorun teşkil eden sınıflandırma sorunu, yeni kara filmde daha fazladır. Çünkü gerek çekim tekniği açısından gerekse dramatik anlatı açısından yeni kara filmler birbiriyle kara film kadar benzerlik göstermez. Keskin sınırları yoktur. Fakat kara filmlerle dramatik açıdan benzerlik taşıyan filmler, çoğunlukla yeni kara film olarak kabul edilir. Anti kahraman, ölümcül kadın, yozlaşmış dünya, para hırsı, soygun, birbirinin kuyusunu kazma, çıldırma, geriye dönüş gibi konu, olgu ve karakterler sıklıkla kullanılır.

Harrison Ford - Blade Runner (1982)

Günümüzde kara film ile bilim kurgunun kaynaşmasına ise tekno kara film adı verilir. Bazı kaynaklar bu tür filmleri de yeni kara film olarak adlandırırlar.

Kara film, kirlenmiş insanı anlatan filmlerdir. İnsanlık suç işlemeye, birbirinin kuyusunu kazmaya, yozlaşmaya devam ettikçe isim değiştirse veya siyah beyazdan renkliye de dönüşse de kara film devam edecektir.

Benzer Yazılar

Yorum Yazın